Καταπολέμηση της Φοροδιαφυγής

Ομιλία στην Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων

Συνέχιση της επεξεργασίας και εξέτασης του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών «Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, στελέχωση των Ελεγκτικών Υπηρεσιών και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών» (3η συνεδρίαση)

Κύριε Υπουργέ, λίγες ώρες πριν, έξω από το ΚΕΠΥΟ, εργαζόμενοι του ΚΕΠΥΟ διαμαρτυρήθηκαν για τις περικοπές κάποιων μισθολογικών αποδοχών τους. Μέσα στην διαμαρτυρία τους ακούστηκε, δίκην απειλής, ότι θα δημοσιοποιήσουν και το πόθεν έσχες πολιτικών και επιχειρηματιών, το οποίο λένε ότι συγκαλύπτει το Υπουργείο Οικονομικών. Επειδή τυχαίνει να γνωρίζω το ήθος και την εντιμότητα του προέδρου των εργαζομένων, ο οποίος το ανέφερε, θα σας παρακαλέσω κ. Υπουργέ, να δώσετε εντολή στον κ. Σπινέλλη, Γενικό Γραμματέα, να δημοσιοποιήσει αυτά τα πόθεν έσχες των πολιτικών και επιχειρηματιών, μαζί και των ανώτατων κρατικών λειτουργών, για να μην υπάρχει απειλή στον αέρα, ότι κάτι κρύβεται, κάτι συγκαλύπτεται. Εντέλει, να μην δώσουμε ακόμα μια αφορμή και λαβή σε μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα, η οποία καθημερινά, αλλά χειρουργικά, συντελεί στην πλήρη αποδόμηση του πολιτικού συστήματος και οποιασδήποτε πολιτικής πρότασης, να πει ότι για ακόμα μια φορά συγκαλύπτουμε καταστάσεις. Θα σας παρακαλούσα να το κάνετε το ταχύτερο δυνατόν, για να μην αφεθεί τίποτα αναπάντητο και κυρίως, τίποτα αιωρούμενο.

ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ(Πρόεδρος της Επιτροπής): Κανονικά θα έπρεπε να έχει ήδη επέμβει ο εισαγγελέας.

ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΤΡΙΝΗΣ : Συμφωνώ, κυρία Πρόεδρε, είναι μια πάρα πολύ σοβαρή καταγγελία. Εγώ προσωπικά, καθώς φαντάζομαι, και οι παριστάμενοι συνάδελφοι σε αυτή την αίθουσα, δεν πρέπει και δεν μπορεί να αισθανόμαστε απειλούμενοι από οποιοδήποτε δημόσιο λειτουργό, γιατί πολύ απλά δεν είμαστε για να αισθανόμαστε ένοχοι. Δεν καταλαβαίνω γιατί αυτό το πράγμα δεν έχει ήδη δρομολογηθεί.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς να δει αυτό το φορολογικό νομοσχέδιο αποσπασματικά. Εντάσσεται στη συνολική, εθνική προσπάθεια που γίνεται και δεν επιτρέπει την οποιαδήποτε μικροκομματική και μικροπολιτική προσέγγιση για τη σωτηρία, για την αύξηση των εσόδων και γενικότερα την οικονομική ανάταση της χώρας μας. Όλοι διαπιστώνουμε, ότι είναι δύσκολο εφαρμόσιμη αλλά αντί να συμβάλλουμε θετικά πολλές φορές κάνουμε μόνο μια στείρα κριτική.

Αυτή η προσπάθεια, μετά από τη μείωση του ελλείμματος, η οποία συντελέστηκε με οριζόντια μέτρα όπως είναι οι περικοπές μισθών και συντάξεων, όπως είναι η περαίωση – πολύ σωστά είπε προηγουμένως η κυρία Γιαννακά, ότι θα πρέπει οριστικά να παταχθεί και να μην επαναληφθεί αυτή η φορολογική έκπτωση της πολιτείας απέναντι στους «μπαταχτσήδες»- πολύ σωστά επίσης μέτρα όπως αύξηση έμμεσης φορολογίας, της έκτακτης εισφοράς και του φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας. Όλα αυτά τα μέτρα συντέλεσαν στη μείωση του ελλείμματος. Είναι μια δύσκολη προσπάθεια που απαιτεί πολιτικό κόστος και δεν πρέπει να την μειώνουμε όσον αφορά το αποτέλεσμα.

Όλοι συμφωνούμε και όλοι διαπιστώνουμε ότι το μεγάλο πρόβλημα είναι η στέρηση εισόδων. Είναι ένα πρόβλημα διαχρονικό. Σε μια χώρα που το 50% της οικονομίας είναι παραοικονομία και 6 στους 10 φορολογούμενους δεν πληρώνουν ούτε 1 ευρώ φόρο, διαπιστώνουμε, ότι το κίνημα του «δεν πληρώνω» δεν ανακαλύφθηκε τώρα με αφορμή τα διόδια. Είναι διαποτισμένο στο DNA μας το «δεν πληρώνω». Αυτό φαίνεται από τα αποτελέσματα και από το σημαντικό υστέρημα του κράτους.

Αυτό αποδίδεται από όλους ως ένα ελλιπές φορολογικό πλαίσιο το οποίο κατά τακτά χρονικά διαστήματα φροντίζει να αναθεωρείται και να αναιρείται. Επίσης αποδίδεται στη χαμηλή φορολογική συνείδηση των πολιτών κάτι το οποίο είναι μεν θέμα παιδείας αλλά πολλές φορές καλλιεργείται και υιοθετείται από τους πολιτικούς προϊσταμένους ή τα ανώτερα στελέχη της κρατικής μηχανής. Βεβαίως, αποδίδεται και στα φαινόμενα διαφθοράς και χαμηλής απόδοσης ολόκληρου ανθρώπινου δυναμικού του οποίου βασική ενασχόληση είναι να εισφέρει έσοδα στη κρατική μηχανή. Την προηγούμενη χρονιά γίνανε αρκετές κινήσεις, όπως απλοποίηση του πλαισίου φορολόγησης εισοδημάτων, η καθιέρωση προοδευτικότερης φορολόγησης, τα ηλεκτρονικά συστήματα, η αναδιοργάνωση του ΣΔΟΕ και η αναδιοργάνωση του φορολογικού, ελεγκτικού και εισπρακτικού μηχανισμού. Έγιναν πραγματικά σημαντικά βήματα και αυτονόητες κινήσεις, τόσο αυτονόητες, που τα προηγούμενα χρόνια οι προηγούμενοι Υπουργοί οικονομικών είτε αδιαφορούσαν είτε τις άφηναν εσκεμμένα στο συρτάρι.

Θα πρέπει κάθε φορολογικό νομοσχέδιο, όπως και το συγκεκριμένο που συζητάμε, να είναι ευδιάκριτο και ξεκάθαρο ως προς τους στόχους και τους όρους του. Θα μου επιτρέψετε, κύριε Υπουργέ, να πω ότι το Υπουργείο Οικονομικών σε μια σειρά νομοσχεδίων φαίνεται να υιοθετεί την τακτική του νομοσχεδίου-έκθεσης ιδεών που παραπέμπει σε πολλές Υπουργικές Αποφάσεις για ζητήματα που, κατά την ταπεινή μου άποψη, θα μπορούσαν να είναι στο σχέδιο νόμου. Καταλαβαίνω, ότι το Υπουργείο Οικονομικών και η Κυβέρνηση έχει τον πρώτο λόγο και τη πρώτη ευθύνη στην εθνική προσπάθεια είσπραξης των εσόδων.

Καταλαβαίνετε, όμως και εσείς, ότι αυτό είναι ένα στοίχημα συνολικό του πολιτικού συστήματος και βεβαίως και της Βουλής των Ελλήνων η οποία νομοθετεί και εξουσιοδοτεί έχοντας την ίδια αγωνία και τον ίδιο στόχο. Δεν καταλαβαίνω, γιατί θα πρέπει να καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών εάν οι έλεγχοι θα γίνονται επιτόπιοι ή από το γραφείο. Δεν καταλαβαίνω γιατί η ηλεκτρονική αποστολή των στοιχείων, άρθρο 26 παράγραφος 9, η διαδικασία, ο τρόπος, ποιοι υποχρεούνται, επίσης θα πρέπει να καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών. Γιατί δεν πρέπει αυτά να προσδιορίζονται σαφώς σε αυτό το νομοθετικό πλαίσιο που σήμερα συζητάμε για να γνωρίζουμε και εμείς και να έχουμε ακέραια και ίση την ευθύνη, ότι αυτά που ψηφίζουμε και νομοθετούμε έχουν και συγκεκριμένη αποτελεσματικότητα;

Αυτό που συμφωνούμε όλοι είναι, ότι πέρα από την αλλαγή του πλαισίου, πέρα από πολλές διατάξεις τις οποίες διορθώνουμε γιατί διαπιστώνουμε το έλλειμμα, όσον αφορά τα έσοδα που εισφέρουν στον κρατικό κορβανά, χρειάζεται μια ριζική αναμόρφωση του ανθρώπινου δυναμικού το οποίο καλείται να υλοποιήσει όλα αυτά τα νομοθετικά πλαίσια.

Δεν καταλαβαίνω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, γιατί πρέπει να υπάρξει συμβόλαιο  αποδοτικότητας όσον αφορά την είσπραξη των εσόδων. Οι εκπαιδευτικοί έχουν συμβόλαιο αποδοτικότητας γιατί έχουν μεγαλύτερα ποσοστά αποδοτικότητας στις πανελλαδικές εξετάσεις; Οι εργάτες αποκομιδής απορριμμάτων έχουν συμβόλαιο αποδοτικότητας για το κατά πόσο συνεισφέρουν στην υγεία με την ταχύτερη ή όχι αποδοτικότητα στη δουλειά τους;

Εν τέλει, θεωρώ, κύριε Υπουργέ, ότι θα πρέπει να σταματήσει αυτή η αιωρούμενη omerta  μεταξύ του εκάστοτε Υπουργού Οικονομικών και των στελεχών του Υπουργείου Οικονομικών. Όταν εμείς σαν πολιτικό σύστημα, σαν Υπουργείο, σαν Βουλή, διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν σημαντικές υστερήσεις στο κομμάτι των εσόδων θα πρέπει να αναζητήσουμε την ευθύνη και τα αίτια και όχι να πηγαίνουμε σε μια λογική εσωτερικής διαχείρισης.

Θα συμφωνήσω με προηγούμενο ομιλητή που είπε ότι δεν μπορεί η υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου να στελεχώνεται μόνο από υπαλλήλους του Υπουργείου Οικονομικών. Αντίστοιχα, στο Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας δεν υπάρχει μέσα πρόβλεψη ότι απαρτίζεται μόνο από στελέχη του Υπουργείου Υγείας.

Νομίζω, ότι αν θέλουμε πραγματικά να καταπολεμήσουμε τα οποία φαινόμενα διαφθοράς παρατηρούνται μέσα στα στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών θα πρέπει να είμαστε πιο γενναίοι και πιο αυστηροί στο τρόπο με τον οποίο στελεχώνουμε τα ελεγκτικά όργανα. Στο ΣΔΟΕ καταργείτε την ποσόστωση για τους νεοδιόριστους. Θέλω να πιστεύω και να ελπίζω ότι αυτό οφείλεται στον μικρό αριθμό προσλήψεων λόγω του μνημονίου. Όταν συμφωνούμε ότι τα προηγούμενα χρόνια μαζί με το πολιτικό σύστημα απέτυχε και το φοροεισπρακτικό  σύστημα, που στελεχώνουν συγκεκριμένοι άνθρωποι του κρατικού μηχανισμού του Υπουργείου Οικονομικών, δεν μπορεί να περιμένουμε αλλαγή νοοτροπίας μετά από 20-25 χρόνια υπηρεσίας στην ίδια θέση και με τις ίδιες ευθύνες. Πρέπει, κύριε Υπουργέ, στους ελέγχους που πραγματοποιεί το ΣΔΟΕ – και βλέπουμε στα ΜΜΕ πρωτοσέλιδα για δειγματοληπτικούς ελέγχους στους γιατρούς του κέντρου – κάποια στιγμή να έχουμε συγκεκριμένα αποτελέσματα αυτών των ελέγχων. Υπάρχουν ακόμη και καταγγελίες ότι ακόμη και σε ομοειδείς περιπτώσεις εφαρμόζονται διαφορετικά κριτήρια ελέγχου. Πρέπει λοιπόν να εμπεδωθεί σε όλους τους ελεγχόμενους ότι από τη στιγμή που παίρνουμε την απόφαση και αλλάζουμε με ουσιαστικό τρόπο τον τρόπο ελέγχου, αυτός είναι το ίδιο απέναντι σε όλους.

Θεωρώ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι το παρόν νομοσχέδιο είναι μια γενναία προσπάθεια. Είναι η ύστατη προσπάθεια που πραγματοποιεί η ελληνική πολιτεία για μια μόνιμη και όχι προσωρινή ανάταξη ενός προβλήματος τόσο σοβαρού στη διαπίστωσή του αλλά τόσο δύσκολο στην αντιμετώπισή του.

Χρειάζεται καταρχάς να υπάρχει συναίνεση. Χρειάζεται να υπάρχουν ξεκάθαροι στόχοι. Πάνω από όλα όμως, κατά την άποψη μου όμως, θεωρώ ότι πρέπει να δούμε το πρόβλημα πιο ριζικά. Πρέπει απέναντι στο ανθρώπινο δυναμικό το οποίο ζητάμε και καλούμε να υλοποιήσει αυτά τα οποία εμείς ψηφίζουμε να είμαστε πιο απαιτητικοί, πιο αυστηροί. Πρέπειβεβαίως εκεί που μόνοι μας διαπιστώνουμε αδυναμίες να πάμε σε μια ριζική ανανέωση και να μην εφαρμόσουμε μια συνταγή την οποία έχουμε δει ότι ναι μεν είναι καλή στις προθέσεις αλλά λιγότερο αποτελεσματική όσον αφορά τα έσοδα.

Ευχαριστώ πολύ.