Ταμείο Ανάκαμψης: να μην αφήσουμε την ευκαιρία να χαθεί! ΑΡΘΡΟ ΣΤΗΝ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Σε μια συγκυρία που οι δυνάμεις της φιλελεύθερης οικονομίας διεκδικούσαν  την μονοκρατορία έναντι της πολιτικής, οι δημόσιες  πολιτικές και η κρατική παρέμβαση επανέρχονται δυναμικά στο προσκήνιο, ελέω της πανδημίας. Η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης αποτελεί σημαντικό βήμα σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Πρόκειται για απόφαση-σταθμό γιατί  δείχνει ότι η Ευρωπαϊκή οικογένεια αποφασίζει να  αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της πανδημίας, όχι κατακερματισμένα σε εθνικό επίπεδο, αλλά ως ενιαίος πολιτικός  οργανισμός.

Όσον αφορά τη χώρα μας, οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης αποτελούν ίσως την τελευταία μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα, ώστε να μη χάσει το τρένο των εξελίξεων. Αρκεί να αξιοποιηθούν σωστά και έγκαιρα, στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής για το σήμερα και ενός σχεδιασμού για το αύριο μιας δυναμικής, παραγωγικής και εξωστρεφούς Ελλάδας.

Στην Ελλάδα αναλογούν 32 δις ευρώ από πακέτο συνολικού ύψους  1,8 τρισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης. Σε ποιους  τομείς θα επιλέξει η χώρα  να  τα επενδύσει; Τα περιθώρια ευελιξίας δεν είναι μεγάλα, αφού όπως παραδέχθηκε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός στην ομιλία του κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού, οι πόροι έχουν συγκεκριμένες στοχεύσεις και κατευθύνσεις. Παρ’ όλα αυτά, οι προκλήσεις παραμένουν πολλές.

Πρώτα απ’ όλα,  οι πόροι που θα εισρεύσουν στη χώρα αποτελούν χρυσή ευκαιρία ώστε οι ελληνικές επιχειρήσεις να μετασχηματιστούν θετικά: να εκσυγχρονίσουν τη λειτουργία τους και την οργανωτική τους δομή, να επενδύσουν στην πράσινη ανάπτυξη και τον ενεργειακό μετασχηματισμό, να μετεξελιχθούν ψηφιακά. Και όλα αυτά, σε μια χώρα που κατατάσσεται 27^η ανάμεσα στις 28 χώρες της Ε.Ε. στον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας, 18 μήνες μετά τη διακυβέρνηση Μητσοτάκη (έρευνα ΣΕΒ, Νοέμβριος 2020)

Για το μετασχηματισμό αυτό, χρειάζονται φορολογικά και  αναπτυξιακά κίνητρα, προκειμένου να  ευνοήσουν τις  επενδύσεις και να δώσουν δυναμική ώθηση στην οικονομία.

Κίνητρα που πρέπει να δοθούν σε όλους τους τομείς, με έμφαση στους πιο δυναμικούς και πλέον ζωτικούς για την εθνική οικονομία. Για παράδειγμα, στον τουρισμό.  Στόχος, να επιτευχθεί η σύνδεση με την πράσινη ανάπτυξη και να αναπτυχθούν δραστηριότητες που θα ενσωματώνουν τις νέες τεχνολογίες καθώς και μοντέλα συνεργασίας των επιχειρήσεων, από τη μεταποίηση και το μάρκετινγκ μέχρι τον πρωτογενή τομέα και την ψυχαγωγία.

Στο επίπεδο της ολιστικής και ισόρροπης ανάπτυξης  όλης της χώρας, μακριά από το ξεπερασμένο μοντέλο της υδροκέφαλης πρωτεύουσας,  το Ταμείο Ανάκαμψης πρέπει να αποτελέσει ένα εργαλείο στρατηγικής. Απαραίτητη προϋπόθεση, η ενεργός εμπλοκή των περιφερειών και των πόλεων στην οικοδόμηση του νέου παραγωγικού προτύπου και η ανάδειξη του τοποκεντρικού χαρακτήρα αυτού του προτύπου αναδειχθεί, με πρωταγωνιστές τα τοπικά δίκτυα ως δυναμικά κύτταρα ανάπτυξης.

Θα αποδειχθεί ολέθριο λάθος, αν διαχειριστούμε τους ευρωπαϊκούς πόρους ως ένα αμιγώς οικονομικό σχέδιο. Πρόκειται για μια συνολική παρέμβαση που θα δώσει στη χώρα νέα πνοή, όραμα και αυτοπεποίθηση. Γιατί το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ευκαιρία όχι μόνο για την οικονομία, αλλά και την κοινωνία, μια ευκαιρία για την ευημερία και την κοινωνική συνοχή.

Κοινωνική συνοχή που επανέρχεται στο προσκήνιο, αφού η πανδημία, ανάμεσα σε άλλα, σάρωσε τις αυταπάτες περί παντοδυναμίας της αγοράς. Μια αποτελεσματική πρόταση για την οικονομία και την κοινωνία προϋποθέτει όραμα και κοινωνική συνοχή.

Μια πρόταση που θα συνδυάζει την κοινωνική ευαισθησία, τον τολμηρό βηματισμό και τη μεταρρυθμιστική κατεύθυνση αποτελεί την καλύτερη επιλογή, ίσως και την τελευταία ευκαιρία. Ας μην την αφήσουμε να χαθεί.