Ομιλία στο Νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών: ”Χωρίς καμία προστασία νοικοκυριά και πρώτη κατοικία. Στο έλεος των funds οι δανειολήπτες”

Στο μαγικό κόσμο της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας ο υπουργός Ανάπτυξης πανηγυρίζει γιατί οι άμεσες επενδύσεις αυξήθηκαν σε 39 το 2020 από 22 το 2019, τη στιγμή που στον πρόσφατο δείκτη του IMD βρισκόμαστε στην 63^η θέση ανάμεσα στις 64 χώρες που εξετάζονται.

Στον ίδιο μαγικό κόσμο περιλαμβάνονται και οι διθυραμβικές ανακοινώσεις του οικονομικού επιτελείου για την έγκριση του προγράμματος ‘’Ελλάδα 2.0’’ από το ECOFIN με τις 106 επενδύσεις και τις 68 μεταρρυθμίσεις, με τις εξαγγελίες για τόνωση της κοινωνικής συνοχής και δημιουργία πολλών καλών θέσεων απασχόλησης, για ‘’να μπει η χώρα σε σταθερή πορεία ανάπτυξης‘’ , όπου δεν περνά απαρατήρητο το γεγονός ότι  γίνεται μία μόνο αναφορά στις εκατοντάδες χιλιάδες  μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εμπόρους, βιοτέχνες και επαγγελματίες με τη δυνατότητα που τους δίνεται να ‘’μετασχηματιστούν ψηφιακά’’.

Τη στιγμή που η πλειοψηφία αυτών απειλείται με λουκέτο, λόγω χρεών του παρελθόντος, μειωμένων τζίρων, αδυναμίας πρόσβασης στη ρευστότητα, ίσως να μην έχει και τόση σημασία η ανάπτυξη του software , του e-shop ή τα ζητήματα κυβερνοασφάλειας, αφού η ανασφάλεια της επιβίωσης κυριαρχεί.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Το σημερινό νομοσχέδιο συζητείται σε μια συγκυρία όπου το ιδιωτικό χρέος έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης και είσπραξης σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, τα νέα ληξιπρόθεσμα αυξάνονται διαρκώς, ενώ πάνω από το 90% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας είναι αποκλεισμένες από τις τράπεζες- άρα και από τα 12,7 δις ευρώ δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης- αφού παρά τη σύσταση του Παρατηρητηρίου Ρευστότητας εδώ και 9 μήνες και τις συνεχόμενες-εσχάτως- συσκέψεις του οικονομικού επιτελείου με το τραπεζικό σύστημα, η καθαρή ροή δανείων το 2021 δεν θα ξεπεράσει τα 3 δις ευρώ.

Ο κ. Σταϊκούρας στην επιτροπή ανέφερε ότι το 70% των δανείων του ΤΕΠΙΧ ΙΙ και Ταμείου Εγγυοδοσίας κατέληξαν σε επιχειρήσεις με ως και 10 εργαζόμενους αλλά ξέχασε-παραπλανητικά-να αναφερθεί στο ποσοστό των χρημάτων που κατευθύνθηκαν στις μικρές επιχειρήσεις και ήταν πολύ μα πολύ μικρότερο.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση Νομισματικής Πολιτικής της ΤτΕ, η πιστωτική επέκταση στα νοικοκυριά συνέχισε να μειώνεται το 2020 και το 1^ο τετράμηνο του 2021, ενώ αυξήθηκε η πιστωτική επέκταση προς τις μεγάλες επιχειρήσεις το 2020 και συνεχίστηκε και το 2021.

648 μεγάλες επιχειρήσεις έχουν δανειακό υπόλοιπο 24,5 δις τη στιγμή που 59.800 επιχειρήσεις έχουν υπόλοιπο 41,4 δις.

Τα συμπεράσματα δικά σας.

Και όλα αυτά τη στιγμή που το τραπεζικό σύστημα

• δανείζεται με αρνητικό επιτόκιο από την ΕΚΤ,
• εμφανίζει αυξημένες καταθέσεις 23 δις, κυρίως από χρήματα που δόθηκαν σε επιχειρήσεις που δεν τα είχαν και τόση ανάγκη,
• ενώ παρουσιάζει και βελτιωμένη εικόνα στο ποσοστό ‘’κόκκινων δανείων’’, τα οποία βέβαια μεταφέρονται στους servicers.

 

Κύριοι της κυβέρνησης,

Πανηγυρίζετε για τη μείωση των ‘’κόκκινων δανείων’’ στους ισολογισμούς των τραπεζών, μείωση που υποστηρίζετε ότι θα συνεχιστεί με την επέκταση του ‘’Ηρακλή’’ που συζητούμε σήμερα, αλλά δεν μας εξηγείτε γιατί αυτή η μείωση των ‘’κόκκινων δανείων’’ δεν οδηγεί σε αυξημένη ροή χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα στην πραγματική οικονομία.

Υποστηρίζετε παραπλανητικά ότι η μείωση των κόκκινων δανείων έχει οδηγήσει στη μείωση του κόστους δανεισμού, ενώ αυτό οφείλεται κυρίως στο πρόγραμμα PEPP.

Επιμένει η Νέα Δημοκρατία στις τιτλοποιήσεις του ‘’Ηρακλή’’ χωρίς να έχει εξετάσει την πρόταση για bad bank που εδώ και μήνες έχει κατατεθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος και χωρίς να έχει δει το φως της δημοσιότητας η οποιαδήποτε μελέτη ή ανάλυση κόστους-οφέλους που θα συγκρίνει τα 2 σχήματα, σε σχέση με την αποτελεσματικότητα αλλά και το κόστος για το δημόσιο.

Η κυβέρνηση δεν έχει ακόμα απαντήσει και δεν έχει καταστήσει σαφές αν ο ‘’Ηρακλής’’ είναι φθηνότερος για το φορολογούμενο ή για τις τράπεζες.

Η κυβέρνηση αρνείται να παραδεχτεί ότι με τον ‘’Ηρακλή’’ διογκώνεται το πρόβλημα της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης στα κεφάλαια των τραπεζών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ευστάθεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι με τον ‘’Ηρακλή’’ το δημόσιο δεν αναλαμβάνει πρόσθετο κίνδυνο, αλλά την ίδια στιγμή δίνει επιπλέον παράταση στους servicers για την αξιολόγηση της επίδοσής τους. Είτε οι αξιολογήσεις έχουν λάβει υπόψη όλα τα διαθέσιμα στοιχεία ή δεν τα έχουν λάβει, οπότε προκύπτει και η ανάγκη των παρατάσεων. Όσο η πορεία των τιτλοποιήσεων υπολείπεται των αρχικών στόχων, τόσο αυξάνει ο κίνδυνος να βάλει ο φορολογούμενος το χέρι στην τσέπη.

Ο κ. Ζαββός ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή το κόστος του ‘’Ηρακλή’’ για τον Έλληνα φορολογούμενο είναι μηδενικό, αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι η εγγύηση του δημοσίου παρέχεται για τίτλους ΒΒ-, διαβάθμιση 4 φορές χαμηλότερη από αυτή που ισχύει για το Ιταλικό δημόσιο.

Τώρα, λοιπόν, μηδενικό κόστος, αλλά στο μέλλον;

Και πόσοι είναι οι πόροι που αντλήθηκαν κ. υφυπουργέ από τους επενδυτές, τη στιγμή που οι junior τίτλοι έχουν μηδενική αξία, οι δε mezzanine τίτλοι προσφέρονται με μεγάλη έκπτωση ή διανεμήθηκαν και δωρεάν στους υφιστάμενους μετόχους μιας συστημικής τράπεζας;

Στο εύλογο ερώτημα-το οποίο δε διατυπώνεται μόνο από εμάς- για το αν οι τράπεζες έχουν λάβει υπόψη τις επιπτώσεις της πανδημίας σε σχέση με τις πρόσθετες απαιτήσεις για κεφάλαια και τα νέα ΜΕΔ, η κυβέρνηση πρόωρα και αδόκιμα απαντά ότι αυτά θα κυμανθούν σε 4-5 δις, ενώ:

• δεν έχουν εκτιμηθεί οι επιπτώσεις της μετάλλαξης Δ,
• τα έσοδα της τουριστικής περιόδου θα είναι και φέτος αισθητά μειωμένα παρά τις εκτιμήσεις σας (θυμίζω ότι 1 στα 3 δάνεια τουριστικών επιχειρήσεων ήταν ‘’κόκκινο’’ πριν την έναρξη της πανδημίας)
• Δεν έχει αξιολογηθεί η συμπεριφορά νοικοκυριών-επιχειρήσεων όταν ξεπαγώσουν όλες οι αναστολές υποχρεώσεων
• Μεγάλο ποσοστό των ρυθμίσεων που συμφωνούνται εμφανίζουν καθυστέρηση σε σύντομο διάστημα, όπως επισημαίνει η έκθεση της ΤτΕ

Οι servicers, βέβαια,  υποστηρίζουν ότι θα πρασινίσουν δάνεια 63 δις ευρώ τα επόμενα χρόνια, αφού η οικονομία θα αναπτυχθεί ραγδαία μάλλον.

Είναι οι ίδιοι που η κυβέρνηση διαφημίζει και ποντάρει ότι θα προσφέρουν στους δανειολήπτες 420 δόσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό σε διάστημα 35 ετών, ενώ όλοι γνωρίζουν ότι το επιχειρησιακό σχέδιό των funds δεν υπερβαίνει τα 8-10 έτη.

Πλατφόρμα που δε διαφέρει από την αποτυχημένη πλατφόρμα του ΣΥΡΙΖΑ με 2238 ρυθμίσεις σε 3 χρόνια λειτουργίας, χωρίς εξατομικευμένες ρυθμίσεις και δυνατότητα ουσιαστικής αξιολόγησης της βιωσιμότητας της προτεινόμενης ρύθμισης από έναν θεσμό που θα παρεμβάλλεται μεταξύ servicer και δανειολήπτη.

Ακόμα και η εφαρμογή του κώδικα δεοντολογίας των τραπεζών είναι ατελής, αφού δεν προβλέπει την υποχρέωση υποβολής βελτιωμένης πρότασης από το τραπεζικό ίδρυμα σε περίπτωση αδυναμίας αποδοχής της 1^ης πρότασης από τον οφειλέτη.

Η κυβέρνηση παρουσιάζει ως μεγάλη επιτυχία τις 25.500 αιτήσεις που έχουν υποβληθεί στην πλατφόρμα, τη στιγμή που 1.850.000 φορολογούμενοι βρίσκονται υπό μέτρα αναγκαστικής είσπραξης και πάνω από 1 εκατ είναι τα δάνεια που είναι μη εξυπηρετούμενα, με το 50% των δανείων που έχουν μείνει στις τράπεζες να έχουν ήδη καταγγελθεί!

Πόσες ρυθμίσεις θα προκύψουν άραγε και πότε; Τότε θα κάνουμε ταμείο κ. Σταϊκούρα για την επιτυχία ή όχι του νέου πτωχευτικού

Η κυβέρνηση κατήργησε με τον νέο πτωχευτικό οριστικά τον Ν.3869/10 και οποιοδήποτε πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας, αντιτείνοντας ότι με τα προγράμματα επιδότησης δανείων θα κάλυπτε το κενό.

Μόλις το 10% των δανείων που επιδοτήθηκαν από τη ΓΕΦΥΡΑ 1 ήταν μη εξυπηρετούμενο, ενώ οι αιτήσεις των επαγγελματιών στη ΓΕΦΥΡΑ 2 κυμάνθηκαν στο 25-30% της αρχικά εκτιμώμενου αριθμού, παρά την παράταση που δόθηκαν.

Η εξήγηση είναι απλή:

Προφανώς δεν τρελάθηκαν οι συμπολίτες μας και αρνήθηκαν τα τόσο δελεαστικά και ευνοϊκά προγράμματα της κυβέρνησης, όπως τουλάχιστον τα παρουσίαζε επικοινωνιακά.

Και τα 2 προγράμματα δεν είχαν ανταπόκριση γιατί σχεδιάστηκαν με βάση τις ανάγκες των τραπεζών ώστε να μη διακινδυνεύσουν νέα ‘’κόκκινα δάνεια’’ στους ισολογισμούς τους και όχι με βάση την ανάγκη των δανειοληπτών να στηριχθούν και των αδύναμων δανειοληπτών να εξαντλήσουν κάθε περιθώριο να διασώσουν την κύρια κατοικία τους, σε αυτή την τόσο δύσκολη συγκυρία.

Η κυβέρνηση αλλάζει το πτωχευτικό πλαίσιο ένα μήνα μετά την εφαρμογή του με σημειακές βελτιώσεις που δεν αναιρούν τον κεντρικό σχεδιασμό του νόμου:

Γρήγορες και μαζικές ρευστοποιήσεις περιουσιών πτωχευμένων επιχειρήσεων και νοικοκυριών που σύμφωνα με την κυβέρνηση Μητσοτάκη οδηγεί σε δεύτερη ευκαιρία, σε μία χώρα που αν καθυστερήσεις για μία ημέρα την καταβολή της δόσης στην τράπεζα μπαίνεις για ένα χρόνο στο ‘’λευκό Τειρεσία’’.

Αυτό το τραπεζικό σύστημα θα δώσει δεύτερη ευκαιρία σε ένα πτωχευμένο επιχειρηματία;

Ο κ. Σταϊκούρας υποστηρίζει ότι δε γίνονται πλειστηριασμοί κατοικιών ευάλωτων δανειοληπτών-λόγω της άτυπης συμφωνίας με τις τράπεζες- αλλά δεν δεσμεύεται για το αν και πότε θα λειτουργήσει ο φορέας επαναπόκτησης ακινήτων, όπου ο ιδιοκτήτης, τουλάχιστον, παρατείνει τη διαμονή του για 12 χρόνια, αφού δεν υπάρχει περίπτωση να την επαναποκτήσει.

Τι θα κάνει ως τότε και γιατί δεν έχει θεσμοθετήσει την επιδότηση δόσης, ώστε να μην εξαρτώνται οι αδύναμοι συμπολίτες μας από τις άτυπες συμφωνίες αλλά να ξέρουν ότι υπάρχει θεσμικό πλαίσιο;

Θα αναβάλλετε τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας αδύναμων συμπολιτών μας μέχρι να ολοκληρώσετε το πλαίσιο που έχετε ψηφίσει;

Το ποιες είναι οι προθέσεις σας φαίνεται και από τη διάταξη του άρθρου 35 όπου για πρώτη φορά αλλάζει η φιλοσοφία δεκαετιών σχετικά με τη μεταχείριση του μισθού, με τους πιστωτές να καρπώνονται το εισόδημα που υπερβαίνει το ελάχιστο όριο διαβίωσης.

Η δε δυνατότητα ρύθμισης των δανείων που έχουν την εγγύηση του δημοσίου συνιστά μια θετική εξέλιξη, είναι όμως αμφίβολο αν θα εφαρμοστεί και αν θα ισχύσουν ενιαίοι κανόνες, αφού ήδη κάποιες εγγυήσεις έχουν καταπέσει (πυρόπληκτα στην Ηλεία) και πρέπει να αποπληρωθούν στο σύνολό τους.

Την ίδια στιγμή οι εγγυητές παραμένουν δέσμιοι ακόμα και αν οι πρωτοφειλέτες έχουν απαλλαγεί από σημαντικό τμήμα των χρεών, λόγω πτώχευσης ή υπαγωγής σε ευνοϊκή ρύθμιση.

Το Κίνημα Αλλαγής προτείνει:

• Επαναφορά του Ν.3869/10 με επικαιροποιημένα κριτήρια και αναστολή πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας για τους αδύναμους δανειολήπτες
• Δικαίωμα προτίμησης στην αγορά του δανείου, πριν αυτό καταλήξει στο fund, με μεγαλύτερο αντίτιμο
• Πλαφόν στο περιθώριο κέρδους ενός δανείου, που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 60% της αξίας κτήσης
• Εξάντληση του αριθμού των 240 δόσεων σε περιπτώσεις δανείων με πρώτη κατοικία ή βασική επαγγελματική στέγη και προστασία ελάχιστου ποσοστού αγροτικής ιδιοκτησίας ως μέσο επιβίωσης

Ταυτόχρονα το ΚΙΝΑΛ καταθέτει τροπολογίες :

• Για την άδικη και δυσανάλογη φορολόγηση των αναδρομικών από περικοπές κύριων συντάξεων, όπου προτείνουμε αυτοτελή φορολογικό συντελεστή 20% βάσει του άρθρου 60 του Ν.4172/2013
• Για την αποκατάσταση της αδικίας σε υπαλλήλους του υπουργείου Οικονομικών, της ΕΛΣΤΑΤ, του ΝΣΚ και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όπου δεν τους καταλαμβάνουν οι ισχύουσες διατάξεις για την προσωπική διαφορά

SOS:Θα πρέπει να δείτε μετά την πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου σχετικά με τις περικοπές του 2011-2012, αφού χιλιάδες υπάλληλοι ΝΠΙΔ και δημοτικών οργανισμών θα κληθούν να επιστρέψουν μεγάλα ποσά

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Με την εξαίρεση των διατάξεων που αφορούν στην ενσωμάτωση της οδηγίας για φορολογικές διατάξεις, τις οποίες θα ψηφίσουμε, το υπόλοιπο νομοσχέδιο διαπνέεται από την αποτυχημένη λογική της κυβέρνησης στο ζήτημα της διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους

Μια λογική που διατυμπανίζει την επιτυχία της μείωσης των κόκκινων δανείων, την ώρα που οι οφειλές νοικοκυριών και επιχειρήσεων αυξάνονται και οι κατασχέσεις πέφτουν βροχή.

Μια λογική που διαφημίζει την πτώχευση όχι μόνο ως δεύτερη ευκαιρία, αλλά ως μοναδική ευκαιρία, αποκλείοντας το 90% της επιχειρηματικότητας από την ρευστότητα, με μαθηματική κατάληξη τα λουκέτα και την ανεργία.

Εμείς διαφωνούμε με τη λογική σας, διαφωνούμε με τη στρατηγική σας, η οποία οδηγεί σε αδιέξοδο και ομηρεία χιλιάδες συμπολίτες μας, σε μια ‘’διαπραγμάτευση’’ με μια πλατφόρμα χωρίς όρους και κανόνες, χωρίς σαφές θεσμικό πλαίσιο, χωρίς αίσθηση της οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας.

Από τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους θα εξαρτηθεί το μέλλον χιλιάδων επιχειρήσεων και χιλιάδων εργαζομένων, η κοινωνική συνοχή και η σταθερότητα της χώρας.

Αυτή η διαχείριση, δε θα πρέπει να επιτρέψουμε να υποδειχθεί από οικονομικά και μόνο κέντρα, να  γίνει ερήμην της κοινωνίας, να υλοποιηθεί χωρίς πολιτική στόχευση και χωρίς σχέδιο για την επόμενη ημέρα, ένα σχέδιο όμως που θα τους χωρά όλους, έστω και σε διαφορετική θέση.

Αυτή είναι μια θέση αρχής που θα έπρεπε να αφορά το σύνολο του πολιτικού συστήματος. Και υιοθετώντας αυτή τη θέση αρχής, καταψηφίζουμε το παρόν νομοσχέδιο.