Ανάπτυξη της οικονομίας δεν υπάρχει χωρίς (υγιείς) τράπεζες -ΑΡΘΡΟ ΣΤΗ “ΝΕΑ ΣΕΛΙΔΑ”

Δυστυχώς το τραπεζικό σύστημα στη χώρα μας παραμένει εδώ και μία δεκαετία σε κατάσταση αδράνειας, αδυνατώντας να λειτουργήσει με τον τρόπο που λειτουργούν οι τράπεζες στις άλλες χώρες. Αδυνατεί να χρηματοδοτήσει την πραγματική οικονομία, αλλά και να αναπτυχθεί το ίδιο.

Η ανεξέλεγκτη πιστωτική επέκταση, σε συνδυασμό με την έλευση της κρίσης, οδήγησαν στην ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών δύο φορές την περίοδο 2010-2014, με το δημόσιο να αποκτά την πλειοψηφία στις συστημικές τράπεζες.

Όλα έδειχναν στο τέλος του 2014 ότι σταδιακά η κατάσταση στο τραπεζικό σύστημα όδευε προς εξομάλυνση. Το ελληνικό δημόσιο, μέσα σε συνθήκες ομαλοποίησης, θα μπορούσε να πουλήσει τις μετοχές του σε ιδιώτες και θεσμικούς επενδυτές, αντλώντας έσοδα αλλά και να προχωρήσει σε μια ρεαλιστική πρωτοβουλία για τη διαχείριση των ‘’κόκκινων’’ δανείων.

Δυστυχώς τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά, με την ‘’περήφανη’’ διαπραγμάτευση των κ.κ Τσίπρα και Βαρουφάκη το 2015 να προκαλεί καίριο πλήγμα στις τράπεζες αφού:

-Έφυγαν πάνω από 40 δις καταθέσεων.

-Κατέρρευσαν οι μετοχές των τραπεζών, με αποτέλεσμα να ΄΄χαθούν΄΄ 30 δις από τις προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις.

-Οι εξαγγελίες του κ.Τσίπρα περί ‘’σεισάχθειας’’ και το δόγμα ‘’ δεν πληρώνω’’ εκτόξευσαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο 45% του συνόλου των δανείων.

-Η επιβολή capital controls αποτέλεσε καίριο πλήγμα στη σχέση ασφάλειας και εμπιστοσύνης πολιτών-τραπεζών. Η πληγή αυτή θα αργήσει να κλείσει.

Υπό το βάρος μιας ολικής κατάρρευσης της οικονομίας, ο κ.Τσίπρας σύρθηκε στην τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών  με επαχθείς όρους.

Το δημόσιο είχε τεράστιες απώλειες, αφού με την ανακεφαλαιοποίηση αυτή οι τράπεζες πέρασαν σε ξένα funds έναντι 5-6 δις ευρώ. Με πολύ απλά λόγια, τα funds που ελέγχουν σήμερα τις τράπεζες αγόρασαν ένα ενεργητικό 340 δις καταβάλλοντας 5-6 δις.

Η προβληματική διαπραγμάτευση του πρώτου εξαμήνου του 2015 οδήγησε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να αποδεχθεί τους όρους ανακεφαλαιοποίησης που επιβλήθηκαν από τους δανειστές.  Αποδέχθηκε άκριτα την απαγόρευση της συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου στη διαδικασία της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών, με αποτέλεσμα τα funds να καθορίσουν  ανενόχλητα και χωρίς ανταγωνισμό την αξία των μετοχών που είχαν οι παλαιοί μέτοχοι (κατά κύριο λόγο το ελληνικό δημόσιο).

Με την ανακεφαλαιοποίηση Τσίπρα, τα funds απέκτησαν τον έλεγχο των τραπεζών καθορίζοντας τις τιμές των μετοχών σε 1 έως 4 λεπτά, μετοχές που είχαν αξία ως και 4,29 ευρώ!

Οι απώλειες του ελληνικού δημοσίου κυμαίνονται σε 18,5 δις ευρώ, απώλειες για τον κάθε Έλληνα φορολογούμενο.

Σήμερα, το πρόβλημα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος παραμένει και έχει δύο πτυχές.

Η μία είναι ότι αδυνατεί να χρηματοδοτήσει την οικονομία και η άλλη ότι υπάρχει πρόβλημα διαχείρισης των κόκκινων δανείων.

Το ελληνικό δημόσιο χρησιμοποιώντας την αξία των μετοχών των τραπεζών που κατείχε μέχρι το τέλος του 2014, θα μπορούσε να είχε προχωρήσει στην αποτελεσματική διαχείριση του μεγαλύτερου ποσοστού των κόκκινων δανείων και να είχε κατεβάσει το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο 10%.

Πως θα είχε γίνει αυτό; Με τη μετάβαση σε μία Bad Bank με δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια, που θα αναλάμβανε την αναδιάρθρωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Με τον τρόπο αυτό, αντί να πωλούνται τα ‘’κόκκινα’’ δάνεια σε ξένα funds αντί πινακίου φακής, θα μπορούσε να είχε ακολουθηθεί το μοντέλο της Κύπρου και να δίνεται η δυνατότητα στο δανειολήπτη να πλειοδοτήσει και να αγοράσει ο ίδιος το δάνειο του.

Η ευκαιρία αυτή χάθηκε και η κυβέρνηση εναποθέτει πλέον τις ελπίδες της στο σχέδιο ‘’ Ηρακλής’’. Ο δείκτης αποτελεσματικότητας αυτού του σχεδίου θα κριθεί στην πράξη, κυρίως όμως θα κριθεί από τις λεπτομέρειες που διέπουν τη λειτουργία και το κανονιστικό πλαίσιο αυτού του σχεδίου που θα έρθει με νομοσχέδιο.

Ελπίζουμε να μην καταλήξει όπως άλλη μια πολυδιαφημισμένη πρωτοβουλία της κυβέρνησης, ο νόμος για την πρώτη κατοικία. Νόμος που έχει τεθεί σε ισχύ εδώ και τρεις μήνες, αλλά έχει πενιχρά αποτελέσματα: έχουν ρυθμιστεί μόλις 7 δάνεια!