Οι πολλές διαστάσεις του δημογραφικού και η υποστήριξη της οικογένειας – ΑΡΘΡΟ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΠΡΩΙΝΗ»

Όλα τα μοντέλα πρόβλεψης δείχνουν ότι η χώρα μας έχει τεθεί σε πορεία μείωσης του πληθυσμού της μέσα στα επόμενα χρόνια, που μπορεί να φτάσει μέχρι 2,5 εκατομμύρια κατοίκους έως το 2050. Βασικός λόγος είναι η διαρκής μείωση των γεννήσεων. Ταυτόχρονα, η μείωση του πληθυσμού συνοδεύεται από γήρανση, που οφείλεται στην αύξηση του ποσοστού των ατόμων άνω των 65 ετών, λόγω της προόδου στην ιατρική και της βελτίωσης των συνθηκών ζωής.

Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς τις δραματικές επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης, όχι μόνο  για το ασφαλιστικό και το συνταξιοδοτικό σύστημα, αλλά για κάθε τομέα της κοινωνικής ζωής, της οικονομικής δραστηριότητας, των γεωπολιτικών ισορροπιών και της εθνικής ασφάλειας.

Ασφαλώς, αυτές οι δημογραφικές αλλαγές δε συνιστούν μείζον εθνικό ζήτημα μόνο για την Ελλάδα, αλλά αποτελούν ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα. Πρόβλημα που δεν αντιμετωπίζεται ούτε με τη μετανάστευση, όπως υποστηρίζει η έκθεση του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Ινστιτούτου Ανάλυσης Εφαρμοσμένων Συστημάτων.

Αυτό που απαιτείται είναι η έγκαιρη προσαρμογή στα νέα δεδομένα μέσω πολιτικών που θα στοχεύουν τόσο στην αύξηση των γεννήσεων, όσο και στην αξιοποίηση ολόκληρου του ανθρώπινου δυναμικού της κοινωνίας, ώστε να αυξηθεί η αναλογία του ενεργού σε σχέση με τον μη ενεργό πληθυσμό.

Αναγνωρίζοντας η ελληνική Βουλή την κρισιμότητα του ζητήματος, συγκρότησε το 2017, μετά από πρόταση της Φώφης Γεννηματά, διακομματική επιτροπή μελέτης του δημογραφικού, που δημοσίευσε το 2018 μια έκθεση 240 σελίδων με τα πορίσματά της. Με βάση αυτά τα πορίσματα το Κίνημα Αλλαγής κατέθεσε πρόταση νόμου στην προηγούμενη Βουλή, αλλά αυτή δεν έγινε αποδεκτή από την συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Από την άλλη πλευρά, η σημερινή κυβέρνηση αντί να παρουσιάσει μια στοχευμένη δημογραφική πολιτική με στρατηγική, δράσεις και μέτρα υλοποίησης, κατέθεσε στη Βουλή ένα νομοσχέδιο για την παροχή ενός επιδόματος γέννησης, που είναι μεν θετικό, αλλά αποσπασματικό μέτρο. Για το λόγο αυτό, το Κίνημα Αλλαγής επανέφερε την πρότασή του με τη μορφή τροπολογίας και με έναν κυρίως βασικό στόχο: να βοηθηθούν τα νέα ζευγάρια όχι να γίνουν πολύτεκνοι ή τρίτεκνοι – μακάρι να μπορούσε να συμβεί και αυτό – αλλά να αποκτήσουν τουλάχιστον ένα και στην καλύτερη περίπτωση δύο παιδιά.

Πρώτη διάσταση αυτής της πρότασης ήταν η άμεση οικονομική υποστήριξη των οικογενειών, όχι μόνο με επίδομα γέννησης, αλλά και με επίδομα 200 ευρώ μηνιαίως και για τρία χρόνια μετά από τη γέννηση, για το κάθε παιδί. Δεύτερη διάσταση της πολιτικής μας είναι μέσω αυτού που κάποτε το ΠΑΣΟΚ ονόμαζε κοινωνικό μισθό, δηλαδή τις παροχές του κοινωνικού κράτους, όπως τα  ΚΔΑΠ και τα ΚΔΑΠ-ΜΕΑ, που έχουν αγκαλιαστεί από τις τοπικές κοινωνίες για το έργο τους όλα αυτά τα χρόνια και τα οποία προτείναμε να ενταχθούν στις κοινωφελείς επιχειρήσεις των Δήμων και στις κοινωνικές υπηρεσίες τους με το σύνολο των εργαζομένων τους. Τρίτη διάσταση της πολιτικής μας είναι τα μέτρα αντιμετώπισης της υπογονιμότητας, που απασχολεί ένα στα πέντε ζευγάρια και τα οποία δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους για παιδί, λόγω του υψηλού  έως απαγορευτικού κόστους της διαδικασίας της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Γι αυτό προτείναμε περαιτέρω οικονομική ενίσχυση και αποζημίωση, σε σχέση με αυτά που καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ. Όμως ούτε αυτή τη φορά υιοθετήθηκαν αυτές οι προτάσεις, όπως και η ώριμη πλέον πρόταση να ενταχθούν οι τρίτεκνοι στην κατηγορία των πολυτέκνων.

Σημαντική επιπλέον διάσταση του δημογραφικού προβλήματος αποτελεί η αξιοποίηση όλου του ανθρώπινου κεφαλαίου που διαθέτει η κοινωνία μας και η χώρα μας, είτε πρόκειται για τα άτομα με αναπηρία, είτε πρόκειται για τα άτομα της τρίτης ηλικίας, στο πλαίσιο της «υγιούς και ενεργού γήρανσης», που έχει εισαγάγει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Φαίνεται όμως ότι η απουσία συνολικού σχεδίου από την παρούσα κυβέρνηση δεν της επιτρέπει να συλλάβει όλες τις διαστάσεις του προβλήματος. Στο Κίνημα Αλλαγής έχουμε διαφορετική αντίληψη, με μια ολιστική προσέγγιση στο δημογραφικό ζήτημα και με επίκεντρο δράσεις και προτάσεις που στηρίζουν το θεσμό της οικογένειας.