Οι προθέσεις των δωρητών και η τύχη των ταμείων – ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ DOCUMENTO

Ανάλογες καταστροφές, ακραίες καταστάσεις ή εθνικοί κίνδυνοι ξυπνούν το φιλότιμο και ενεργοποιούν τους απανταχού Έλληνες να συνδράμουν την προσπάθεια της πολιτείας για ανακούφιση και αντιμετώπιση του κινδύνου.

Τέτοια περίπτωση ήταν οι πυρκαγιές του 2007 που χαρακτηρίστηκαν η όγδοη μεγαλύτερη καταστροφή παγκοσμίως από το περιοδικό «Time» και προκάλεσαν όχι μόνο περιβαλλοντικό ολοκαύτωμα, αλλά και την τραγική απώλεια 67 συνανθρώπων μας, 49 εκ των οποίων χάθηκαν στην Ηλεία.

Απέναντι στο δράμα της 24ης Αυγούστου στην Αρτέμιδα και τη Μάκιστο (με αποκορύφωμα τη μάνα που κάηκε αγκαλιασμένη με τα παιδιά της) προκλήθηκε παγκόσμιο κύμα συγκίνησης, αλληλεγγύης και δωρεών μέσω σημαντικών ιδιωτικών πρωτοβουλιών (ανοικοδόμηση Μακίστου – Αρτέμιδας κ.ά.), αλλά και με την εισροή 198 εκατ. ευρώ στο «ταμείο Μολυβιάτη».

Στόχοι του ταμείου ήταν η ανακούφιση και η ταχύτερη δυνατή ανασυγκρότηση των πυρόπληκτων περιοχών, ώστε οι τοπικές κοινωνίες να επανέλθουν σε κανονικούς ρυθμούς και να συνεχιστεί η παραγωγική δραστηριότητα.

Δεκατρία χρόνια μετά, 61,3 εκατ. ευρώ λιμνάζουν στον λογαριασμό αρωγής πυρόπληκτων, όπως μετεξελίχθηκε το «ταμείο Μολυβιάτη», παραμένοντας έως τώρα αχρησιμοποίητα, με το υπουργείο Οικονομικών να διαβεβαιώνει ότι έχουν δεσμευτεί για την κατασκευή έργων στις πυρόπληκτες περιοχές.

Η δε κατανομή των 143 εκατ. ευρώ που δαπανήθηκαν μέχρι τον Μάρτιο του 2020 αποδεικνύει ότι κάποιες περιοχές αξιολογήθηκαν, από το 2007 έως σήμερα, ως «περισσότερο πυρόπληκτες» από κάποιες άλλες στη συνείδηση και την κρίση των κυβερνώντων, ιδιαίτερα της περιόδου 2012-14 με πρωθυπουργό τον κ. Σαμαρά.

Ενδεικτική είναι η σύγκριση των ποσών που κατευθύνθηκαν στη Μεσσηνία σε σχέση με την Ηλεία, που υπέστη τις μεγαλύτερες απώλειες σε φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, σπίτια, αγροτικές εγκαταστάσεις και υποδομές. Στην Ηλεία καταγράφηκε ότι το 64% των κατοικιών υπέστησαν ολοσχερή καταστροφή έναντι 11,6% στη Μεσσηνία (στοιχεία υπουργείου Υποδομών) και το 39% των δασικών εκτάσεων κάηκε έναντι 18% στη Μεσσηνία (στοιχεία ΕΘΙΑΓΕ – ΑΤΕΙ Καλαμάτας), με πάνω από 143.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης να έχουν καταστραφεί στην Ηλεία έναντι σχεδόν 24.700 στη Μεσσηνία (στοιχεία ΕΛΓΑ).

Παρά την αναπόφευκτη σύγκριση των ζημιών σε φυτικό κεφάλαιο, δασικές εκτάσεις, κτιριακές και λοιπές υποδομές, η κατανομή πόρων σε Ηλεία και Μεσσηνία (19.950 – 12.155 εκατ. ευρώ) είναι εντελώς δυσανάλογη, όπως προκύπτει από τα επίσημα έγγραφα των υπουργείων Οικονομικών και Ανάπτυξης κατόπιν πρόσφατης ερώτησής μου.

Ανεξάρτητα, ωστόσο, από τη δικαιολογημένη πικρία των κατοίκων της Ηλείας για τις επιλογές της πολιτείας από το 2007 μέχρι σήμερα, προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι δεν έχει αξιοποιηθεί ακόμη το 1/3 των χρημάτων που συγκεντρώθηκαν από τις δωρεές του 2007! Επίκαιρος προβληματισμός, αν αναλογιστούμε την τύχη του ταμείου για την πρωτοφανή τραγωδία στο Μάτι, για το οποίο δεν υπάρχει απολογισμός δράσης.

Συμπεραίνεται, τελικά, ότι σε αυτές τις περιπτώσεις, αντί της συγκέντρωσης χρημάτων σε κάποιο ταμείο, είναι προτιμότερο οι δωρεές να κατευθύνονται απευθείας στο επίκεντρο της καταστροφής και να αξιοποιούνται άμεσα. Εν προκειμένω στο εθνικό σύστημα υγείας, το οποίο χρειάζεται κλίνες ΜΕΘ, εργαστηριακό εξοπλισμό και υλικοτεχνική υποδομή. Ταυτόχρονα, ευθύνη της πολιτείας είναι η στελέχωση με γιατρούς και νοσηλευτές. Ελπίζω να είναι και επιλογή.

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΟΠΩΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ DOCUMENTO