Περί φασισμού…-ΑΡΘΡΟ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ “ΠΡΩΙΝΗ”

Σε ολόκληρο τον κόσμο γιορτάζεται το τέλος του 2ου παγκοσμίου πολέμου, είτε στην ολότητά του είτε μεμονωμένα στην ημερομηνία αποχώρησης των ναζιστικών στρατευμάτων από κάθε χώρα. Και όμως στην Ελλάδα η 12η Οκτωβρίου –αποχώρηση των Γερμανών από την Αθήνα- ή η 3η του Νοέμβρη –συνολική αποχώρηση των στρατευμάτων του άξονα από την ηπειρωτική Ελλάδα- τείνουν να εξαφανιστούν από την ιστορία της χώρας μας.

Ίσως γιατί το τέλος του πολέμου ήταν η αρχή του εμφυλίου, ίσως γιατί το ΟΧΙ εμπεριέχει ολόκληρο τον ηρωισμό των προγόνων μας σε μια λέξη, ίσως γιατί ακόμα υπάρχει συζήτηση για το αν η ελληνική Αντίσταση ήταν ¨αριστερή¨ή ¨δεξιά¨, έχουμε την παγκόσμια πρωτοτυπία να γιορτάζουμε την αρχή και όχι το τέλος του πολέμου.

Και όμως, ο αντιφασιστικός αγώνας, όπως αποτυπώνεται με το ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου, μέχρι και μερικές ημέρες πριν από αυτό, δεν ήταν απόλυτα ξεκάθαρος στον Ελληνικό λαό. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ΚΚΕ μιλούσε για ιμπεριαλιστικό πόλεμο, κατηγορώντας τους Αγγλους για επεκτατισμό, εξίσου με τον Μουσολίνι και τον δικτάτορα Μεταξά, ενώ υπήρχε για αρκετό καιρό εκκωφαντική σιωπή για τον Χίτλερ –λόγω του συμφώνου μεταξύ Γερμανίας και Σοβιετικής Ένωσης. Υπήρχε επίσης ένα μέρος του κόσμου που κοίταζε με συμπάθεια τη Γερμανία του Χίτλερ, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ αρκετοί τάσσονταν υπερ της ουδετερότητας της χώρας.

Βέβαια όλα άλλαξαν με το τελεσίγραφο Μουσολίνι και το ΟΧΙ του Μεταξά. Οι πολιτικές αντιπαλότητες θα βρίσκονταν στην επιφάνεια καθ’όλη τη διάρκεια του πολέμου, όμως υπήρχε ένα δεδομένο. O κοινός εχθρός. Ο ελληνικός στρατός και η πλειοψηφία του ελληνικού λαού έπραξε ακριβώς αυτό. Πολέμησε το φασισμό, πιο γενναία και για πολύ περισσότερο χρόνο από τις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες.

Σε όλες τις προκηρύξεις, από όλους τους πολιτικούς χώρους, βλέπουμε τις φράσεις Εθνική Κυριαρχία, Εθνική Ανεξαρτησία, Ακεραιότητα της Ελλάδας. Εκείνη τη στιγμή ήμασταν όλοι Έλληνες πατριώτες και αντιφασίστες.

Σήμερα, η πολιτική ορθότητα θέλει να καταργήσει τις λέξεις αυτές από την ίδια φράση. Η λέξη φασίστας χρησιμοποιείται πλέον πολύ εύκολα για να χαρακτηρίσει οποιονδήποτε τολμά να εκφράσει μια πατριωτική άποψη, ενώ ταυτόχρονα γίνεται υπερπροσπάθεια να εξισωθεί οποιαδήποτε αριστερή, προοδευτική ιδεολογία με σταλινικές, κομμουνιστικές πολιτικές του παρελθόντος.

Για μια ακόμη φορά χρησιμοποιούνται τα social media για να υποτιμηθεί ή να υπερτιμηθεί ο ρόλος του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, να μηδενιστεί ο ρόλος της Εθνικής Αντίστασης ή να εξαφανιστούν από την ιστορία οι προδότες και οι δωσίλογοι. Για μια ακόμα φορά, με οπαδικούς όρους, προσπαθούν κάποιοι να μας παρουσιάσουν το κομμάτι αυτό της ιστορίας ως άσπρο ή μαύρο και μας καλούν να πάρουμε θέση.

Όμως η ιστορία δεν είναι μονοδιάστατη και ειδικότερα στο κομμάτι του 2ου παγκοσμίου πολέμου είναι πολυσύνθετη και πολύ μακριά από τη μάχη του «καλού» με το «κακό».

Οι Φινλανδοί πολέμησαν γενναία εναντίον των Σοβιετικών που εισέβαλαν στη χώρα τους το ’39, μετέπειτα πήραν μέρος στην πολιορκία του Λένιγκραντ ως σύμμαχοι των Ναζί, τους οποίους αργότερα εγκατέλειψαν και πολέμησαν στο πλευρό των συμμάχων. Ήταν οι Φινλανδοί «καλοί», «κακοί», αντιφασίστες, αντικομμουνιστές, πατριώτες ή οπορτουνιστές?

Οι Αμερικάνοι είχαν στρατόπεδα συγκέντρωσης για Αμερικανούς πολίτες, ιαπωνικής καταγωγής, παρόμοια με αυτά του Χίτλερ ή τα Γκούλαγκ του Στάλιν. Οι Πολωνοί πολέμησαν εναντίον και της Γερμανίας και της Σοβιετικής ένωσης. Οι Ουκρανοί είχαν χωριστεί σε δύο στρατόπεδα, οι μεν υπέρ των Γερμανών και οι δε υπερ των Σοβιετικών, όλοι όμως εναντίον των Εβραίων. Χιλιάδες Αυστραλοί πολέμησαν γενναία στις ζούγκλες της Παπούα Νέας Γουϊνέας εναντίον των Ιαπώνων, ενώ ταυτόχρονα στη χώρα τους εξόντωναν τους Αβορίγινες.

Ας μην οδηγούμαστε λοιπόν σε εύκολα συμπεράσματα, εξυμνώντας ή ενοχοποιώντας λαούς, πολιτικές ομάδες και ανθρώπους, ειδικότερα σε ιστορικές περιόδους πολυτάραχες και εν μέσω αδιανόητης βαρβαρότητας. Ας κοιτάξουμε με ψύχραιμη ματιά την ιστορία και ας μείνουμε σε αυτά που μας ενώνουν και όχι σε αυτά που μας χωρίζουν.