Εισήγηση στην ολομέλεια για το σχέδιο νόμου σχετικά με την Πιστοποίηση των Μηχανοδηγών

Ομιλία στην Ολομέλεια

Συνέχιση της συζήτησης επί των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων «Πιστοποίηση των μηχανοδηγών και άλλες διατάξεις»

 

Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.

Θα μου επιτρέψετε πριν ξεκινήσω την εισήγησή μου να καταθέσω και εγώ τον προβληματισμό μου για τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες μέρες στο κτίριο της Νομικής και την κατάληψη από τους μετανάστες ή λαθρομετανάστες, όπως θέλει κανείς να τους αποκαλέσει.

Είναι σίγουρα μια εικόνα θλιβερή και ανησυχητική. Είναι θλιβερή γιατί βεβαίως σε κανέναν δεν αρέσει να βλέπει τόσες ψυχές σε άθλιες συνθήκες να προσπαθούν να αποκτήσουν αυτό που χρόνια παλεύουν, και είναι βεβαίως να πάρουν ιθαγένεια και άσυλο στη χώρα μας. Αλλά κυρίως, κυρία Πρόεδρε και κύριε Υπουργέ, είναι ανησυχητική εικόνα, γιατί βλέπουμε τα χαμηλά αντανακλαστικά όχι τόσο της πολιτείας, που έχει και αυτή τις ευθύνες της, αλλά κυρίως της πανεπιστημιακής κοινότητας που σ’ αυτή την κρίσιμη συγκυρία για τη χώρα, όπου θα έπρεπε ως πνευματική ηγεσία να δείξει το δρόμο και να κρατήσει κάποιες αρχές και κάποιες αξίες, αποποιείται τις ευθύνες της, αντί να δίνει λύσεις και να παίρνει αποφάσεις διαχρονικά.

Δεν μιλώ μόνο για το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το πρόσφατο φαινόμενο, αλλά διαχρονικά όλες οι ηγεσίες των πανεπιστημίων εδώ και είκοσι πέντε χρόνια αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη τους, την ίδια στιγμή που ζητούν από το Υπουργείο Παιδείας περαιτέρω χρηματοδότηση, αλλά ταυτόχρονα η δική τους αδράνεια συνεπάγεται περαιτέρω επιβάρυνση των πανεπιστημίων και την ίδια στιγμή που δεν θέλουν καμία αλλαγή και βεβαίως από την άλλη δεν παίρνουν καμία απόφαση.

Δεν νομίζω, λοιπόν -επειδή άκουσα πριν ότι η κατάργηση του ασύλου κατατέθηκε και ως πρόταση νόμου- ότι η κατάργηση του ασύλου είναι η λύση σ’ αυτό το πρόβλημα. Θα πρέπει, όμως, πλέον η πολιτεία, αφού διευκόλυνε με κάθε τρόπο τις πρυτανικές αρχές, αφού τους έδωσε τη δυνατότητα να πάρουν αυτονόητες αποφάσεις σε μια χώρα που λέει ότι κάνει την επανάσταση του αυτονόητου, να πάρει και την ευθύνη της απόφασης στα χέρια της.

Θα πρέπει, λοιπόν, το Υπουργείο Παιδείας σύντομα, άμεσα, ίσως και κατεπειγόντως να νομοθετήσει, ώστε να αποτραπούν παρόμοια φαινόμενα, τα οποία θα καταλύσουν κάθε έννοια τάξης και αρχών σ’ αυτή τη χώρα και βεβαίως θα προσθέσουν ακόμη μία μαύρη σελίδα σε μία χώρα που σε ευρωπαϊκό επίπεδο διασύρεται για όλα τα άλλα και που βεβαίως θα διασυρθεί και γι’ αυτή την εικόνα πανεπιστημίων που καταλαμβάνονται σήμερα από μετανάστες κι αύριο από οποιαδήποτε άλλη κοινωνική τάξη ή διαμαρτυρόμενους πολίτες.

Κι επειδή ακριβώς συζητάμε για την αναγκαιότητα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της χώρας μας, σ’ αυτήν εντάσσεται και η κοινοτική Οδηγία, την οποία συζητάμε με το παρόν σχέδιο νόμου. Είναι η Οδηγία 2007/59/ΕΚ, που βεβαίως θα έπρεπε ήδη, εδώ και έναν χρόνο και πλέον, να έχει ενσωματωθεί κι η οποία αφορά την πιστοποίηση του προσωπικού οδήγησης μηχανών έλξης και συρμών στο σιδηροδρομικό σύστημα της Κοινότητας.

Αποσκοπεί στη συμπλήρωση του θεσμικού πλαισίου για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, τόσο στη χώρα μας όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το νομοσχέδιο περιέχει ρυθμίσεις για την πιστοποίηση μηχανοδηγών, προκειμένου να εξασφαλιστεί ομοιομορφία αντιμετώπισης του ζητήματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά κυρίως να εξασφαλιστεί υψηλό επίπεδο ασφάλειας στο κοινοτικό σύστημα σιδηροδρόμων, όπως επίσης και η διαλειτουργικότητα του διευρωπαϊκού σιδηροδρομικού συστήματος.

Ταυτόχρονα, διευκολύνεται και η ελεύθερη διακίνηση των εργαζομένων.

Καθορίζονται τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες που αναλαμβάνουν οι αρμόδιες Αρχές στη χώρα μας, οι μηχανοδηγοί και οι υπόλοιποι ενδιαφερόμενοι φορείς, όπως είναι οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, οι διαχειριστές υποδομής και τα εκπαιδευτικά κέντρα.

Το νομοσχέδιο στο μεγαλύτερο πλαίσιό του ακολουθεί πιστά την Οδηγία.

Στο πρώτο κεφάλαιο, που αφορά τα άρθρα 1 έως 3, προσδιορίζεται το αντικείμενο, το πεδίο εφαρμογής και επίσης δίνονται και οι ορισμοί.

Στο δεύτερο κεφάλαιο, που αφορά την πιστοποίηση των μηχανοδηγών και αποτελείται από τα άρθρα 4 έως 8, περιλαμβάνονται ρυθμίσεις με τις οποίες διασφαλίζεται κοινοτικό υπόδειγμα πιστοποίησης μηχανοδηγών και προβλέπεται η λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων από τις επιχειρήσεις και τους διαχειριστές υποδομής, με στόχο να αποφεύγονται οι κίνδυνοι πλαστογράφησης και των αδειών και των πιστοποιητικών.

Παράλληλα, ρυθμίζονται θέματα κυριότητας και γλώσσας των σχετικών αδειών, η γεωγραφική και χρονική ισχύς τους και αναφέρονται όλες οι λεπτομέρειες για την αναγνώριση των εγγράφων πιστοποίησης για τρίτες, εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, χώρες.

Στην τρίτη ενότητα των άρθρων, που αφορά τα άρθρα 9 έως 13, προβλέπονται εισαγωγικές ρυθμίσεις σχετικά με τις στοιχειώδεις απαιτήσεις για την απόκτηση άδειας και πιστοποιητικού, η κατώτατη ηλικία για την απόκτηση βεβαίως της άδειας και του πιστοποιητικού, το επίπεδο εκπαίδευσης, όπως επίσης και οι γλωσσικές, οι επαγγελματικές γνώσεις και η επάρκεια του υποψηφίου αναφορικά με το τροχαίο υλικό για το οποίο απαιτείται το πιστοποιητικό.

Στο τέταρτο κεφάλαιο, στα άρθρα 14 έως και 18 ρυθμίζονται διαδικαστικά θέματα σχετικά με την απόκτηση της άδειας και του πιστοποιητικού και προβλέπονται και ρυθμίσεις για περιοδικούς ελέγχους για τη διατήρηση της εγκυρότητας των ανωτέρω, σημείο που καταδεικνύει βεβαίως ότι δεν αρκεί μόνο η απόκτηση της άδειας, αλλά θα πρέπει να υπάρχει κι ένα σταθερό σύστημα ελέγχου των αδειών και των απαιτήσεων που χρειάζονται.

Στα άρθρα 17 και 18 περιέχονται ρυθμίσεις που αφορούν τις άδειες και τα πιστοποιητικά σε περίπτωση παύσης εργασίας του μηχανοδηγού, ενώ βεβαίως επιβάλλονται και ορισμένες υποχρεώσεις παρακολούθησης των μηχανοδηγών από τις επιχειρήσεις και τους διαχειριστές υποδομής.

Στο πέμπτο κεφάλαιο περιγράφονται τα καθήκοντα και οι αποφάσεις της Αρχής. Και βεβαίως έχουν σχέση με την έκδοση, την ανανέωση, την αναστολή και ανάκληση αδειών, την παρακολούθηση της διαδικασίας πιστοποίησης, τη διεξαγωγή επιθεωρήσεων. Επίσης, προβλέπεται και η δυνατότητα μεταβίβασης ή ανάθεσης σε τρίτους, πάντα κατά διαφανή και αμερόληπτο τρόπο, μέσα από κοινές υπουργικές αποφάσεις, ορισμένων από τις υποχρεώσεις της Αρχής.

Παρέχεται βεβαίως, παράλληλα, η δυνατότητα αναθεώρησης απόφασης της Αρχής και εισάγεται η υποχρέωση τήρησης από κάθε επιχείρηση, διαχειριστή υποδομής και βεβαίως και από την Αρχή, μητρώου όλων των αδειών και των πιστοποιητικών που έχουν ήδη εκδοθεί.

Στο έκτο κεφάλαιο, στα άρθρα 23 έως 25 ρυθμίζονται θέματα εκπαίδευσης των μηχανοδηγών, η οποία περιλαμβάνει κατ’ αρχάς γενικές επαγγελματικές γνώσεις, ειδικές επαγγελματικές γνώσεις, ενώ βεβαίως μέσα από κοινές υπουργικές αποφάσεις θα καθοριστούν με σαφήνεια τα επαγγελματικά δικαιώματα των μηχανοδηγών.

Στο ίδιο Κεφάλαιο ορίζονται θέματα εξετάσεων-εξεταστών για την απόκτηση άδειας και πιστοποιητικών και τίθενται κριτήρια βάσει των οποίων γίνεται η αναγνώριση των εξεταστών από την αρχή.

Στο Ζ’ Κεφάλαιο προβλέπεται ότι θα πρέπει η Αρχή να εξασφαλίζει όλες τις δραστηριότητες που συνδέονται με εκπαίδευση, με αξιολόγηση των δεξιοτήτων, προσαρμογή των αδειών και των πιστοποιητικών στα πρόσφατα δεδομένα. Επίσης, προβλέπεται η ανάθεση από την Αρχή σε ανεξάρτητους αξιολογητές των διαδικασιών απόκτησης και αξιολόγησης επαγγελματικών γνώσεων, της επάρκειας, καθώς και του συστήματος έκδοσης αδειών και πιστοποιητικών.

Στο Η’ και Θ’ Κεφάλαιο, στα άρθρα 28 και 29, ορίζονται οι διατάξεις για το λοιπό προσωπικό το οποίο εκτελεί καθήκοντα κρίσιμα για την ασφάλεια στους συρμούς, ενώ επίσης υπάρχει η ρητή πρόβλεψη διενέργειας ελέγχων της Αρχής για τους συρμούς που κυκλοφορούν στην εθνική σιδηροδρομική υποδομή.

Νομίζω, κυρία Πρόεδρε, ότι θα χρειαστώ μια μικρή ανοχή ως προς το χρόνο.

Είναι πολύ σημαντικό ότι προβλέπονται πολύ συγκεκριμένα και αυστηρά πρόστιμα σε περίπτωση που κάποιες από τις προδιαγραφές ασφαλείας παραβιάζονται. Είναι πρόστιμα τα οποία επιβάλλονται τόσο στο διαχειριστή υποδομής και στην επιχείρηση, όσο βεβαίως και στο μηχανοδηγό ο οποίος συλλαμβάνεται να μην έχει εξασφαλίσει όλες τις απαιτούμενες προϋποθέσεις, ώστε να μπορεί να λειτουργεί ως μηχανοδηγός στη χώρα μας.

Στο Ι’ και ΙΑ’ Κεφάλαιο περιλαμβάνονται τελικές διατάξεις, μεταβατικές διατάξεις που, βεβαίως, στόχο έχουν να μην αιφνιδιάσουν τους μηχανοδηγούς. Δίνεται ένα ευρύ πεδίο, ευρύ χρονικό διάστημα εφτά και πλέον ετών, ώστε το Νοέμβριο του 2018 όλοι οι μηχανοδηγοί οι οποίοι βρίσκονται στη χώρα μας να έχουν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις και προδιαγραφές για την ασφαλή διακίνηση των μηχανών έλξεως και των συρμών και βεβαίως, ο στόχος είναι να μην αιφνιδιαστούν οι μηχανοδηγοί στη χώρα μας και να μπορέσουν να καλυφθούν όλες οι περιπτώσεις οι οποίες σήμερα βρίσκονται στην υπηρεσία.

Ταυτόχρονα, έχουμε μια σειρά από Παραρτήματα όπου με λεπτομέρεια αναφέρονται όλες οι απαιτήσεις για την πρόσληψη μηχανοδηγών, για τις περιοδικές εξετάσεις μετά την πρόσληψη, για την μέθοδο εκπαίδευσης, τις γενικές και ειδικές επαγγελματικές γνώσεις, το τροχαίο υλικό σχετικά με την άδεια και το πιστοποιητικό και βεβαίως, οτιδήποτε αφορά στη διαδικασία απόκτησης της άδειας και του πιστοποιητικού. Επίσης, προβλέπεται η θέσπιση παραβόλου έγκρισης θέσεως σε λειτουργία των δομικών υποσυστημάτων του σιδηροδρομικού συστήματος και των οχημάτων από την Αρχή, όπως επίσης ορίζεται και η ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος σχεδίου νόμου.

Νομίζω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι το νομοσχέδιο αυτό δεν είναι μια αποσπασματική ρύθμιση -η οποία, βεβαίως, έρχεται με μια σχετική καθυστέρηση- αλλά έρχεται σε συνέχεια του νομοσχεδίου για την αναδιάρθρωση, την εξυγίανση και τον εκσυγχρονισμό του σιδηρόδρομου στη χώρα μας. Είναι μια συζήτηση η οποία πραγματικά γίνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Νομίζω ότι το θέμα του σιδηροδρόμου απασχολεί και ευαισθητοποιεί όλους μας και πιστεύω, κύριε Υπουργέ, ότι μαζί με αυτή την ενσωμάτωση της κοινοτικής Οδηγίας και βεβαίως, την αποφυγή ατυχών περιστατικών, όπως το πρόσφατο στον Αχλαδόκαμπο, θα πρέπει πλέον να επανεξεταστούν από την Αρχή και μια σειρά δρομολογίων τα οποία έχουν προσωρινά ανασταλεί -ενώ έχουν εμπορικό ενδιαφέρον, ενώ όλοι συμφωνούν ότι όλο το προηγούμενο διάστημα υπήρξαν λανθασμένες πολιτικές επιλογές είτε της ηγεσίας του Υπουργείου είτε και των ιθυνόντων που ΟΣΕ- ενώ υπάρχει αναγκαιότητα να λειτουργήσουν.

Μια τέτοια περίπτωση, βεβαίως, είναι στην Πελοπόννησο, η οποία μένει κενή, μένει ορφανή από σιδηρόδρομο. Κερδοφόρα δρομολόγια, όπως το δρομολόγιο Πύργου-Αρχαίας Ολυμπίας με ένα εκατομμύριο επιβάτες, κύριε Υπουργέ, από το Κατάκολο κάθε χρόνο αυτή τη στιγμή έχουν ανασταλεί. Το δρομολόγιο Πάτρα-Πύργος, βεβαίως, θα πρέπει και αυτό να επανεξεταστεί. Και είναι προς τιμή της ηγεσίας του Ομίλου ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ότι με σοβαρότητα, υπευθυνότητα και στηριγμένη πρόταση επανεξετάζονται αυτές οι προτάσεις.

Νομίζω, λοιπόν, ότι μαζί με την ενσωμάτωση αυτής της Οδηγίας, μαζί με την αναθεώρηση και συζήτηση εξαρχής των δρομολογίων, που θα πρέπει να είναι σε ισχύ, θα δώσουμε τη δυνατότητα στους Έλληνες πολίτες, οι οποίοι έχουν αποδείξει ιστορικά, διαχρονικά ότι αγαπούν και επιλέγουν το σιδηρόδρομο, να έχουν ένα εναλλακτικό, φιλικό προς το περιβάλλον μέσο μεταφοράς.

Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε, για την ανοχή σας.